Zajęcia logopedyczne kojarzą się przede wszystkim z ćwiczeniami artykulacyjnymi, oddechowymi czy słuchowymi. Jednak skuteczna terapia logopedyczna bardzo często wykracza poza te klasyczne obszary, obejmując również rozwijanie motoryki małej, wyobraźni przestrzennej, koordynacji wzrokowo-ruchowej. To działania, które wspierają ogólny rozwój dziecka i mają bezpośredni wpływ na jego zdolności komunikacyjne, koncentrację oraz precyzję ruchową, niezbędną m.in. do prawidłowej artykulacji.

Motoryka mała odnosi się do precyzyjnych ruchów dłoni i palców. Jej rozwój jest ściśle powiązany z funkcjonowaniem ośrodkowego układu nerwowego, a tym samym – z koordynacją wzrokowo-ruchową, planowaniem motorycznym i sprawnością manualną. Umiejętności te mają wpływ nie tylko na pisanie czy rysowanie, ale także na rozwój mowy – zwłaszcza że ośrodki w mózgu odpowiedzialne za mowę i ruch znajdują się blisko siebie i wzajemnie się aktywizują.
Na zajęciach logopedycznych dzieci wykonują ćwiczenia takie jak: lepienie z modeliny, rysowanie, kolorowanie, nawlekanie koralików, wycinanie nożyczkami, zabawy manipulacyjne, budowanie z klocków, układanie. Poprzez takie zadania logopeda stymuluje nie tylko sprawność rąk, ale również cierpliwość, koncentrację i dokładność.

Wyobraźnia przestrzenna to zdolność do rozumienia i przetwarzania relacji przestrzennych między obiektami. Jej rozwój wspiera orientację w schemacie własnego ciała, rozpoznawanie kierunków (lewo/prawo, góra/dół), co jest istotne m.in. przy różnicowaniu głosek o podobnym brzmieniu.
Ćwiczenia na wyobraźnię przestrzenną obejmują np.: układanie szeregów, sekwencji, budowli i wzorów z klocków według instrukcji, odwzorowywanie obrazków i wzorów, składanie prostych figur z papieru (origami), gry i zabawy typu „znajdź różnicę” lub „co się zmieniło?”, „co nie pasuje?”, rysowanie labiryntów czy ścieżek.
Dzięki takim aktywnościom dziecko nie tylko ćwiczy orientację przestrzenną, ale również uczy się planowania, przewidywania i logicznego myślenia – co przekłada się na lepsze rozumienie mowy i budowanie własnych wypowiedzi.

Bardzo ważnym elementem zajęć są także ćwiczenia rozwijające koordynację wzrokowo-ruchową, czyli współpracę między tym, co dziecko widzi, a tym, jak porusza rękami. Może się to wydawać niezwiązane z mówieniem, ale w rzeczywistości ma ogromne znaczenie dla rozwoju mowy, pisania, czytania i ogólnej sprawności dziecka. Dzieci z trudnościami w tym zakresie mogą mieć problemy z precyzyjnymi ruchami, trudniej im pisać, rysować, a także… mówić wyraźnie. Dlaczego? Bo mowa to też precyzyjny „ruch” – tylko nie ręką, a językiem, wargami, żuchwą.
Podczas zajęć u logopedy dziecko wykonuje różne zabawy i zadania, takie jak: rysowanie po śladzie i w labiryntach, łączenie punktów, odwzorowywanie prostych wzorów, układanie puzzli, mozaik lub klocków, przesuwanie elementów po torze, budowanie z klocków. Wszystkie te działania ćwiczą skupienie, kontrolę ruchów, dokładność – i przy okazji przygotowują do nauki czytania i pisania. Ćwicząc koordynację wzrokowo-ruchową, wspomagamy nie tylko rękę, ale także mózg – a więc i mowę.

Wspieranie motoryki małej, wyobraźni przestrzennej, koordynacji wzrokowo-ruchowej podczas terapii logopedycznej ma ogromne znaczenie dla ogólnego rozwoju dziecka. To nie tylko uatrakcyjnia zajęcia, ale przede wszystkim tworzy solidne podstawy dla skutecznego usprawniania funkcji językowych. Holistyczne podejście do terapii sprawia, że dziecko szybciej osiąga postępy i z większą motywacją uczestniczy w zajęciach.

Logopeda: Ewa Zelek